مقدمه
تیرآهن یکی از پراستفاده‌ترین و مهم‌ترین پروفیل‌های فولادی در صنعت ساختمان‌سازی است که وظیفه تحمل و انتقال بارهای مختلف سازه را بر عهده دارد. انتخاب صحیح تیرآهن و نصب اصولی آن، نقش اساسی در استحکام و پایداری هر ساختمان ایفا می‌کند. در این مقاله به معرفی تیرآهن، انواع آن، کاربردها، استانداردها، مزایا و نکات خرید آن می‌پردازیم.
تیرآهن چیست؟
تیرآهن (Beam) یک پروفیل فولادی با مقطع مشخص است که در اسکلت فلزی ساختمان‌ها، پل‌ها، سوله‌ها و سازه‌های صنعتی به کار می‌رود. این المان باربری، با انتقال نیرو از طبقات بالاتر به ستون‌ها و سپس به فونداسیون، استحکام سازه را تضمین می‌کند.
انواع تیرآهن
۱. تیرآهن I (IPE)
- ویژگی: بال‌های موازی و ضخامت یکنواخت در امتداد تیر
- استاندارد ساخت: اروپا (IPE)
- کاربرد: ساختمان‌های معمولی، سقف‌ها، پل‌ها و قاب‌های فلزی
۲. تیرآهن بال‌پهن (IPB یا H)
- ویژگی: بال‌هایی پهن‌تر از تیرآهن معمولی
- استاندارد ساخت: HEB، HEA، HEM
- کاربرد: پروژه‌های با باربری بالا، ستون‌ها، پل‌ها، سالن‌های صنعتی
۳. تیرآهن لانه‌زنبوری
- ویژگی: دارای سوراخ شش‌ضلعی (لانه‌زنبوری) در جان تیر برای کاهش وزن و عبور تاسیسات
- کاربرد: دهانه‌های بزرگ، سازه‌های سبک با نیاز به عبور تأسیسات
کاربرد تیرآهن در ساختمان ها
- اِسکلت فلزی: تشکیل قاب ساختمان و انتقال بار سقف و طبقات به ستون‌ها و فونداسیون
- ساخت سقف‌ها: اجرای سقف تیرچه‌بلوک، کرومیت، کامپوزیت و غیره
- ساخت پل‌ها و سوله‌ها: استفاده به عنوان عضو باربر اصلی
- تقویت سازه: مقاوم‌سازی و بهسازی ساختمان‌های فرسوده
مزایای استفاده از تیرآهن
- استحکام و ماندگاری بالا
- قابلیت اجرا در دهانه‌های وسیع
- مقاومت در برابر بارهای جانبی مثل باد و زلزله
- سرعت نصب و اجرا نسبت به سازه بتنی
استانداردهای تیرآهن
در ایران معمولاً تیرآهن با استانداردهای زیر تولید و عرضه می‌شود:
- استاندارد ملی ایران (ISIRI 320)
- استاندارد DIN آلمان (DIN 1025)
- استاندارد GOST روسیه
دقت به استاندارد تولید، یکی از معیارهای مهم برای انتخاب تیرآهن اصل و باکیفیت است.
